TANECİK MODELİ

[cellat0640]

Compton Olayı


Işık ile ilgili yapılan deneylerin bazıları ışık bir dalga gibi düşünülerek açıklanmıştır. Örneğin young deneyi su dalgalarının girişimi olayına benzer ve aynı denklemlerle ifade edilir. Bu benzerlik bize ışığın dalga özelliği gösterdiğini düşündürür. Bazı deneyler vardır ki, ışık bir parçacık gibi düşünülerek bu deney yorumlanabilir. Örneğin fotoelektrik deneyi ışık parçacık gibi düşünüldüğünde yorumlanabilir. Dolayısıyla ışık bazı durumlarda dalga, bazılarında parçacık (tanecik) gibi davranır diyebiliriz. Işığın parçacık özelliğini kanıtlayan bir başka örnek te Compton etkisidir.



Arthur Holly Compton


Arthur Compton grafit elektronlarına X ışınları göndererek, fotonla elektronun çarpışmasını incelemiştir. Fotonun (ışığın) elektrona çarparak saçılması olayına Compton Olayı denir.



Yukarıdaki animasyonda bir foton (ışık parçacığı) elektrona çarpmaktadır. Çarpışma sonrasında elektron ve foton farklı doğrultularda saçılmaktadır. Bu saçılmanın enerji ve momentum korunumu kurallarına uygun olduğu , deneyi yapan fizikçi Compton tarafından ölçümlerle doğrulanmıştır. Bu bize ışığın bir parçacık gibi davrandığını gösterir, çünkü sadece parçacıklar (veya maddeler) momentumun korunumuna göre bir saçılma gösterir.