BETİMLEMENİN ÖZELLİKLERİ

[cellat0640]

betimleme nedir - betimleme nasıl yapılır - betimleme örnekleri - metin inceleme
1.Betimleme bir nesnenin yerin ve bir kişinin görünüşünü onları gözlemleyen kişide uyandırdığı intibaları anlatmayı ve zihinde canlandırmayı amaçlayan bir anlatım tarzıdır. Kısaca kelimelerle resim yapmak da denilebilir. Buna göre metindeki betimlemelerin altını çizip neyi betimlediklerini söyleyiniz.

CEVAP:
Metinden alınmış aşağıdaki bölümlerde sokak çocuğu (Sermed) betimlenmektedir.
Şakaklarından ensesinden sarkan düz parlak koyu siyah saçlar altında sarı süzgün küçük yüzüne: genişlememiş kemikleri üstünde donuk esmer rengiyle zayıf izdüşümleri görülen kaslarına; yırtık gömleğiyle paçaları parçalanmış pantolonunun içinde ince bir değnek gibi duran narin vücuduna bakılsa belki daha küçük zannedilirdi. Fakat ince yay gibi kaşlarının altında daima uyanık bir zekâ parlaklığıyla gülümser bütün sokak çocuklarında vaktinden önce ortaya çıkan hayat tecrübesi ile görmekte anlamakta düşünce gücünü gösterir gözleri belki on iki yaşından daha büyük olabileceğini zannettirirdi.


Bütün sokaklar onundur; bu büyük şehir onun için bitmez tükenmez koridorlardan hollerden avlulardan meydana gelen geniş bir evdir; onun içinde istediği gibi -ellerini içi yırtılmış ceplerine sokarak daima kesilmeye muhtaç saçlarının tepesinde ıslana ıslana bozulmuş püskülsüz fesiyle çorapsız ayaklarına daima büyük gelen yırtık potinleriyle- bu geniş evin dehlizlerinde avlularında sofalarında dişlerinin arasından ıslık çalarak rüzgârların önüne düşer; bir öz güvenle etrafı seyrederek gezerdi!

2."Kar Yağarken" adlı metinde hangi varlıkların diğerlerinden ayırıcı özellikleri verilmiştir?

CEVAP:
Sokak çocuğu Sermed’in ve yaşadığı sokakların ayırıcı özellikleri verilmiştir.

3.Hikâyede geçen sokak çocuğunu yazar herkese benzeyen yönleriyle mi yoksa insanlardan ayrılan yönleriyle mi anlatmıştır? Açıklayınız.

CEVAP:
Yazar hikâyede geçen sokak çocuğunu genellikle insanlardan ayrılan farklı yönleriyle betimlemiştir. Mesela; “zayıf izdüşümleri görülen kaslar” “paçaları parçalanmış pantolonunun içinde ince bir değnek gibi duran narin vücut” ve “ince yay gibi kaşlar” betimlemeleri yazarın sokak çocuğu için yapmış olduğu özel betimlemelerdir.

4.Yazar insanların ve diğer varlıkların ayırıcı özelliklerini sıralarken hangi kelimelerden yararlanmıştır? Bu kelimelerin özelliklerini söyleyiniz.

CEVAP:
Yazar insanların ve diğer varlıkların ayırıcı özelliklerini sıralarken gözlem gücünden sıfatlardan ve benzetmelerden yararlanmıştır. Bu kelimeler isimleri niteleme ve belirtme özellikleri taşımaktadır.

5.Sizce bir hikâyede olaylar anlatılmadan önce hikâyede geçen kişi ve mekânların tanıtılması ne kadar gereklidir? Sözlü olarak ifade ediniz.

CEVAP:
Olaylar anlatılmadan önce hikâyede geçen kişi ve mekânların tanıtılması okuyucunun olayları gözünün önünde canlandırmasına yardımcı olmakta okuyucunun olay mekân ve kişi arasındaki irtibatı sağlamasını kolaylaştırmaktadır.