İleri DOS Komutları
Yukarıda sayılan komutlar dışında, kullanıcıların zaman zaman gereksinim duyabilecekleri bir çok komut bulunmaktadır. Normal bir kullanıcı bunlardan sadece önemli olanları bilmelidir. Diğer komutların çoğu kullanıcının normal şartlarda gereksinim duymadığı, sadece özel bir işlevi yerine getiren komutlardır. Burada değinilecek komutlar dışında kalan bazı komutlar da son derece tehlikeli, uzman kullanıcılar dışındakileri kesinlikle kullanmaması gereken komutlardır. Burada değinilenlerse normal kullanıcıların da zaman zaman ihtiyaç duyabileceği komutlardır.
CLS : Ekranı temizle.
DOS ekranında daha önce girilen komutlar ve bunların ürettiği sonuçlar komut satırının ( genellikle sadece son birkaç komutunkiler görünecek üzere) yukarısında kalır. Komut satırının üzerindekileri silmek ve komut satırını en üst satıra almak için cls komutu kullanılır.
DATE : Tarihi göster.
DOS işletim sisteminde günü tarihini görmek ve değiştirmek için 'date' komutu kullanılır. Bu komut girildiğinde ekran bugünün tarihi gelir ve yeni tarihin girilmesi beklenir. Hiçbir şey girmeden 'Enter' tuşuna basılırsa tarih değiştirilmeksizin bugünün tarihi öğrenilmiş olur.
TIME : Saati göster (veya değiştir).
DOS'ta sistem saatini (bilgisayarın içindeki saat) değiştirmek veya öğrenmek için time komutu kullanılır. Yeni saat girmek yerin 'enter' tuşuna basılırsa saat değişmez. Saat sadece öğrenilmiş olur.
EXIT : Oturumdan çık.
Her komut işletim sisteminde bulunan ve komut yorumlayıcısı adı verilen program tarafından çalıştırılır. Bazı durumlarda bir yorumlayıcıdan başkasına girilebilir. Her girilen yorumlayıcı oturum adı verilen yeni bir ortama girer. Bu, her hangi bir programın veya işletim sisteminin içinden çıkmadan DOS komutlarının kullanılması için de gerekli olabilir. Böyle durumlarda bir oturumdan çıkıp bir önceki ortama dönmek için exit komutu kullanılır. Windows işletim sisteminde açılan bir DOS oturumundan bu komutla çıkılıp yine windows ortamına dönülebilir.
MORE : Çıktıyı sayfa, sayfa göster.
Bazı komutların çıktısı ekran sığmaz. Bu durumda çıktı bir insanın okuyamayacağı hızda ekrana gelir ve gider. Sonuçta çıktının sadece son kısmı görünür. Bu durumu önlemek ve bir komutun çıktısını her defasında bir sayfa görünecek şekilde ekrana getirmek için more komutu kullanılır. Her gelen sayfadan sonrakine geçmek için herhangi bir duşa basmak yeterlidir. Bu komutun kullanılışı başka bir komutla birlikte çalışması gerektiğinden diğerlerinden farklıdır. Önce çıktısı sayfa gösterilecek komut tüm parametre ve seçenekleriyle birlikte yazılır, sonra boru ( | ) adı verilen işaret konur ve 'more' komutu yazılır.
Komut | MORE Komutun çıktısını sayfa sayfa göster.
TREE : Tüm ağaç yapısını göster.
Belli bir klasörün altında bulunan bütün klasörler onlarında altları dahil olmak üzere ekranda sergilenmek istenirse tree komutu kullanılır.
TREE Bulunulan klasörün alt klasörlerini göster.
TREE Klasör Adı verilen klasörün alt klasörlerini göster.
ATTRIB : Komutlara niteliklerini değiştir.
Her dosya arşiv dosyası, sistem dosyası, gizli dosya veya silinemez dosya olma gibi bazı niteliklere sahiptir. Bu nitelikler üzerinde işlem yapmak için attrib komutu kullanılır. Nitelikler sırasıyla A,S,H,R harfleriyle belirtilir. Bir nitelik '+' karakteriyle verilip '-' karakteriyle geri alınır.
ATTRIB +H Dosya Dosyaya gizlilik niteliği ver.
ATTRIB -H Dosya Dosyanın gizlilik niteliğini kaldır.
ATTRIB +R Dosya Dosyaya silinemezlik niteliği ver.
ATTRIB -R Dosya Dosyanın silinemezlik niteliğini kaldır.
FC : Dosyaları karşılaştır.
İki dosya arasındaki farkların ve bu farkların oluştuğu satırların bulunması için kullanılan komut fc'dir . Bu komut iki dosyanın ( isim ve konum açısından farklı olsalar da) içerik açısından aynı olup olmadığını kontrol etmek için kullanılabilir
FC Dosya1 Dosya2 Adı verilen dosyaları karşılaştır.
LABEL : Diskin etiketini değiştir
Her disk ve disketin bir etiket'i yani adı vardır ve bu ad label komutuyla değiştirilebilir. Bazı durumlarda işletim sistemleri, disket veya disketleri üzerindeki yazı veya renk gibi fiziksel özelliklerinden tanıyamayacağı için, bir diske veya diskete bu isimle referans verirler.
LABEL Sürücü Sürücünün etiketini değiştir.
FIND : Belirtilen yazıyı bul.
Bir dosya içerisinde geçen bir sözcük veya ifadeyi bulmak için find komutu kullanılır. Bu komutla içeriği hakkında belli bir fikir sahibi olunan ancak ismi
bilinmeyen dosyaları bulmak mümkün olabilmektedir.
FIND "Yazı" Dosya Yazıyı dosya içinde bul.
CHKDSK : Disk(et)in durumunu göster.
Bir disk veya disket içinde kullanılan ve kullanılmayan alanların büyüklüğünü, ne kadarlık kısmın bozuk veya kullanılamaz durumda olduğunu olmak için chkdsk komutu kullanılır. Ancak disk veya disketler üzerinde daha geniş bir inceleme yapmak için daha kapsamlı bir program kullanmak gerekir
MEM : Belleğin durumunu göster.
Bilgisayarın içindeki bellek biriminin kapasitesini, belli bir anda bu kapasitenin ne kadarının kullanıldığını ve ne kadarının boş olduğunu öğrenmek için mem komutu kullanılır.
DELTREE : Klasörü altındakilerle birlikte yok et.
Bir klasör 'del' komutuyla silindiğinde yok olmaz. Silinen sadece altında bulunan dosyalardır. Bununla birlikle, 'rd' komutu da bir klasörü boş olmadıkça silmemektedir. Bir klasörü altındaki dosya ve klasörleriyle birlikte yok etmek için deltree komutunu kullanmak gerekir. Bu komutun geri dönüşü olmadığı için yok edilecek klasörün altında bulunan bütün nesnelerin ne içerdiği bilinerek kullanılmalıdır.
DELTREE Klasör Klasörü altındakilerle birlikte yok et.
Yukarıda sayılan komutlar dışında, kullanıcıların zaman zaman gereksinim duyabilecekleri bir çok komut bulunmaktadır. Normal bir kullanıcı bunlardan sadece önemli olanları bilmelidir. Diğer komutların çoğu kullanıcının normal şartlarda gereksinim duymadığı, sadece özel bir işlevi yerine getiren komutlardır. Burada değinilecek komutlar dışında kalan bazı komutlar da son derece tehlikeli, uzman kullanıcılar dışındakileri kesinlikle kullanmaması gereken komutlardır. Burada değinilenlerse normal kullanıcıların da zaman zaman ihtiyaç duyabileceği komutlardır.
CLS : Ekranı temizle.
DOS ekranında daha önce girilen komutlar ve bunların ürettiği sonuçlar komut satırının ( genellikle sadece son birkaç komutunkiler görünecek üzere) yukarısında kalır. Komut satırının üzerindekileri silmek ve komut satırını en üst satıra almak için cls komutu kullanılır.
DATE : Tarihi göster.
DOS işletim sisteminde günü tarihini görmek ve değiştirmek için 'date' komutu kullanılır. Bu komut girildiğinde ekran bugünün tarihi gelir ve yeni tarihin girilmesi beklenir. Hiçbir şey girmeden 'Enter' tuşuna basılırsa tarih değiştirilmeksizin bugünün tarihi öğrenilmiş olur.
TIME : Saati göster (veya değiştir).
DOS'ta sistem saatini (bilgisayarın içindeki saat) değiştirmek veya öğrenmek için time komutu kullanılır. Yeni saat girmek yerin 'enter' tuşuna basılırsa saat değişmez. Saat sadece öğrenilmiş olur.
EXIT : Oturumdan çık.
Her komut işletim sisteminde bulunan ve komut yorumlayıcısı adı verilen program tarafından çalıştırılır. Bazı durumlarda bir yorumlayıcıdan başkasına girilebilir. Her girilen yorumlayıcı oturum adı verilen yeni bir ortama girer. Bu, her hangi bir programın veya işletim sisteminin içinden çıkmadan DOS komutlarının kullanılması için de gerekli olabilir. Böyle durumlarda bir oturumdan çıkıp bir önceki ortama dönmek için exit komutu kullanılır. Windows işletim sisteminde açılan bir DOS oturumundan bu komutla çıkılıp yine windows ortamına dönülebilir.
MORE : Çıktıyı sayfa, sayfa göster.
Bazı komutların çıktısı ekran sığmaz. Bu durumda çıktı bir insanın okuyamayacağı hızda ekrana gelir ve gider. Sonuçta çıktının sadece son kısmı görünür. Bu durumu önlemek ve bir komutun çıktısını her defasında bir sayfa görünecek şekilde ekrana getirmek için more komutu kullanılır. Her gelen sayfadan sonrakine geçmek için herhangi bir duşa basmak yeterlidir. Bu komutun kullanılışı başka bir komutla birlikte çalışması gerektiğinden diğerlerinden farklıdır. Önce çıktısı sayfa gösterilecek komut tüm parametre ve seçenekleriyle birlikte yazılır, sonra boru ( | ) adı verilen işaret konur ve 'more' komutu yazılır.
Komut | MORE Komutun çıktısını sayfa sayfa göster.
TREE : Tüm ağaç yapısını göster.
Belli bir klasörün altında bulunan bütün klasörler onlarında altları dahil olmak üzere ekranda sergilenmek istenirse tree komutu kullanılır.
TREE Bulunulan klasörün alt klasörlerini göster.
TREE Klasör Adı verilen klasörün alt klasörlerini göster.
ATTRIB : Komutlara niteliklerini değiştir.
Her dosya arşiv dosyası, sistem dosyası, gizli dosya veya silinemez dosya olma gibi bazı niteliklere sahiptir. Bu nitelikler üzerinde işlem yapmak için attrib komutu kullanılır. Nitelikler sırasıyla A,S,H,R harfleriyle belirtilir. Bir nitelik '+' karakteriyle verilip '-' karakteriyle geri alınır.
ATTRIB +H Dosya Dosyaya gizlilik niteliği ver.
ATTRIB -H Dosya Dosyanın gizlilik niteliğini kaldır.
ATTRIB +R Dosya Dosyaya silinemezlik niteliği ver.
ATTRIB -R Dosya Dosyanın silinemezlik niteliğini kaldır.
FC : Dosyaları karşılaştır.
İki dosya arasındaki farkların ve bu farkların oluştuğu satırların bulunması için kullanılan komut fc'dir . Bu komut iki dosyanın ( isim ve konum açısından farklı olsalar da) içerik açısından aynı olup olmadığını kontrol etmek için kullanılabilir
FC Dosya1 Dosya2 Adı verilen dosyaları karşılaştır.
LABEL : Diskin etiketini değiştir
Her disk ve disketin bir etiket'i yani adı vardır ve bu ad label komutuyla değiştirilebilir. Bazı durumlarda işletim sistemleri, disket veya disketleri üzerindeki yazı veya renk gibi fiziksel özelliklerinden tanıyamayacağı için, bir diske veya diskete bu isimle referans verirler.
LABEL Sürücü Sürücünün etiketini değiştir.
FIND : Belirtilen yazıyı bul.
Bir dosya içerisinde geçen bir sözcük veya ifadeyi bulmak için find komutu kullanılır. Bu komutla içeriği hakkında belli bir fikir sahibi olunan ancak ismi
bilinmeyen dosyaları bulmak mümkün olabilmektedir.
FIND "Yazı" Dosya Yazıyı dosya içinde bul.
CHKDSK : Disk(et)in durumunu göster.
Bir disk veya disket içinde kullanılan ve kullanılmayan alanların büyüklüğünü, ne kadarlık kısmın bozuk veya kullanılamaz durumda olduğunu olmak için chkdsk komutu kullanılır. Ancak disk veya disketler üzerinde daha geniş bir inceleme yapmak için daha kapsamlı bir program kullanmak gerekir
MEM : Belleğin durumunu göster.
Bilgisayarın içindeki bellek biriminin kapasitesini, belli bir anda bu kapasitenin ne kadarının kullanıldığını ve ne kadarının boş olduğunu öğrenmek için mem komutu kullanılır.
DELTREE : Klasörü altındakilerle birlikte yok et.
Bir klasör 'del' komutuyla silindiğinde yok olmaz. Silinen sadece altında bulunan dosyalardır. Bununla birlikle, 'rd' komutu da bir klasörü boş olmadıkça silmemektedir. Bir klasörü altındaki dosya ve klasörleriyle birlikte yok etmek için deltree komutunu kullanmak gerekir. Bu komutun geri dönüşü olmadığı için yok edilecek klasörün altında bulunan bütün nesnelerin ne içerdiği bilinerek kullanılmalıdır.
DELTREE Klasör Klasörü altındakilerle birlikte yok et.
![[Image: bayrak4.gif]](http://img251.imageshack.us/img251/4796/bayrak4.gif)
